Ik houd van schaakopeningen. Dat is natuurlijk niet echt een goed verhaal als je op zaterdagavond in de kroeg een leuke vrouw tegenkomt en die vraagt: ‘En, heb je nog hobby’s?’ Al kan je je afvragen als een vrouw dat vraagt, zonder enige vorm van ironie, of ze dan ook echt een leuke vrouw is. Maar dat geheel terzijde.

Mijn hobby (ik heb er heus nog wel meer hoor) gaat zo ver dat ik lijstjes maak van openingen met betekenissen die ze in een ander leven – als ze dus géén schaakopeningen waren geweest – hadden kunnen hebben. Volgt u me nog? Ik neem het u absoluut niet kwalijk als dat niet het geval is.

Je moet wat met al die vrije tijd, niet? Als u even met mij in m’n gedachtewereld mee wil lopen... Ja, deze kant op. Dank u. Wij schakers zijn ons namelijk zelden bewust van het feit dat veel schaakopeningen in het dagelijks leven een geheel andere betekenis hebben. Het gaat dus om een alternatieve betekenis van een bestaande opening.

Een greep uit mijn woordenboek:

Polar Bear System – Een systeem waarbij men een onschuldig uitziend dier met een hoge aaibaarheidsfactor inzet om een hoger ideologisch doel te verwezenlijken. Vernoemd naar de inzet van de ijsbeer door klimaatverandering-aanhangers.

Von Hennig Schara Gambit - Een aanvalsplan van generaal Dittrich von Hennig tijdens het Ardennenoffensief in 1944. Von Hennig offerde een groot aantal soldaten aan de noordkant van de Ardennen, om zo via de zuidkant Frankrijk binnen te kunnen vallen. Dit aanvalsplan wordt ook wel toegeschreven aan Sara Schara, de vrouw van Von Hennig, van wie de invloed op haar man nauwelijks te onderschatten was, en tot op het strijdtoneel zou reiken.

Tjech Benoni – Een van oorsprong Midden-Italiaans pastagerecht, dat populair is geworden onder Italiaanse emigranten in Praag, en kenmerken bevat van zowel de Italiaanse als de Tsjechische keuken. Belangrijke ingrediënten zijn onder meer ragout en peterselie.

Snake Benoni - Een van oorsprong Midden-Italiaans pastagerecht. Tijdens perioden van schaarste werd het rundvlees vervangen door slangenvlees.

Orangutan Opening – Een geheime doorgang of opening in de apenverblijven in dierentuinen in de V.S. Diverse apen krijgen één keer in hun leven de kans gebruik te maken van deze opening en proberen op te gaan in de mensenmaatschappij. Worden ze ontdekt, dan moeten ze voor altijd terug naar de dierentuin. Orang-oetans hebben van alle apensoorten het hoogste slagingspercentage.

Creepy Crawly Formation – Een Nieuw-Zeelandse punkformatie die kortstondige populariteit genoot in de zomer van 1973 en vooral bekend is van hun hit ‘Andersons Spike.’

French Defence – Een verdedigingstechniek tegen de zogenoemde French Kiss, waarbij het potentiële slachtoffer een luide boer laat op het moment dat zijn of haar mogelijke zoenpartner met de mond het gezicht nadert.

Spanish Siesta Variation – Een voorstel van een Spaanse minister uit begin jaren ’90 om niet één, maar twee siësta’s per dag te houden. Het plan werd na aanvankelijk enthousiasme verworpen omdat algemeen verwacht werd dat het teveel schade zou berokkenen aan de economie.

Two Knights Caro-Kann – Legendarische verdediging van het Perzische Rijk tegen een aanval van het leger van Alexander de Grote rond 313 v. Chr. Volgens de overleveringen zou de Perzische prins Charo Khann zich succesvol hebben verdedigd met behulp van slechts een handjevol soldaten en twee paarden.

Giraffe Attack in the Vienna Game - Een massale giraffen-uitbraak uit de Weense dierentuin Schoenbrunn in mei 1972. De dieren eisten dezelfde rechten als de apen. Lange onderhandelingen resulteerden in een aanval van de giraffen op een van de onderhandelaars. De eisen werden uiteindelijk deels ingewilligd. De giraffen kregen meer eten en drinken en hogere hokken.

Wild Bull Defense – Een standaardwerk over hoe je het beste te verdedigen tegen een aanval van een wilde stier. Diverse verdedigingstechnieken passeren de revue: stilstaan, fluiten, met een groene vlag zwaaien, naar een koe wijzen en je uitkleden. Uiteindelijk is men tot de conclusie gekomen dat heel hard wegrennen de beste verdediging is.

Noah’s Trap by Ruy Lopez – Een alternatieve uitleg van het verhaal van de Ark van Noah, door de Spaanse schriftgeleerde en bisschop Ruy Lopez in de 16e eeuw. Volgens Lopez waren er niet twee exemplaren, maar slechts één exemplaar van elk dier aanwezig op de Ark. De theorie van Lopez houdt in dat het misverstand is ontstaan doordat de belangrijkste ooggetuige die het verhaal optekende dronken was en dubbel zag.

Richter-Rauzer Attack of the Sicilian – Een wanhoops-tegenoffensief van de Duitse Wehrmacht tijdens de aanval van de Geallieerden op Sicilië in 1943, bekend onder de naam Operatie Husky. Tijdens deze tegenaanval, die vrij weinig om het lijf had, ontsloeg Hitler generaal Richter en verving hem tussentijds door generaal Rauzer.

Probeert u het zelf ook maar eens. U kunt uw beste alternatieve betekenis van een bestaande opening inleveren bij de organisatie van het festival. De leukste inzending – gekozen door een eenkoppige jury bestaand uit mijzelf – wordt beloond met een drankje naar keuze in Proeflokaal Hooghoudt. Succes!

Benno de Jongh is journalist en schaker, hoewel hij nooit een rating van 2000 heeft bereikt en waarschijnlijk ook nooit zal bereiken. Hij geldt als kenner van het Olifantengambiet en is bezig met een boek over deze onderschatte opening, (werktitel: The Elephant Gambit, A Rare Black Beast with a Proboscis on the Board). Wellicht ten overvloede, maar toch goed om te melden: de meningen van De Jongh zijn in geen geval een reflectie van de mening of het beleid van de toernooiorganisatie. De columns verschijnen op speeldagen rond 3 uur ’s middags op de website.